بررسی تاثیر و تعامل اقتصاد کشورهای‌توسعه یافته (OECD) و اقتصادهای نوظهور (BRICS) بر بازار نفت‌خام

در قرن گذشته کشورهای توسعه یافته عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و کشورهای نفت خیز، بیشترین مصرف نفت‏خام را داشته‌اند. با این حال در طول دو دهه اخیر تغییرات بسیاری در بازار نفت جهانی رخ داده که بخش مهمی از آن  ناشی از جهش اقتصادی دنیا و ظهور اقتصادهایی مانند چین و هند بوده است. به نظر می­رسد تغییرات تقاضا موجب تغییر ساختار بازار نفت شده و به تبع آن بر میزان عرضه و تقاضای استحصال نفت‏خام اثر گذاشته است. با توجه به اتکای اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی و تأثیرپذیری آن از نوسانات بازار بین­المللی نفت، بررسی روند قیمت نفت و شناسائی نیروهای  مؤثر بر آن از حوزه­های مهم مطالعاتی ادبیات اقتصاد است. لذا در این مقاله، به بررسی تأثیر اقتصاد کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای نوظهور بر بازار نفت‏خام جهان، با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری ساختاری  برای بازه زمانی 1986 تا 2016 میلادی پرداخته شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که، در این بازه زمانی تأثیر کشورهای توسعه یافته بر بازار نفت‏خام کاهش و تأثیر اقتصاد کشورهای نوظهور اقتصادی بر بازار نفت­خام افزایش یافته و در نتیجه تولید نفت‏خام بیشتر به سمت بازار محور بودن حرکت کرده است. در مقابل در این سال‏ها میزان اثر‏پذیری اقتصادهای توسعه یافته و نوظهور از نوسانات بازار نفت‏خام کاهش یافته و نحوه این تأثیر‏پذیری نیز تغییر کرده است. طبقه بندی JEL:  F02, C50, C32 کلید واژه‌‏ها: قیمت نفت، شکست ساختاری، الگوی خود رگرسیون برداری ساختاری